بررسی گسلش فعال و خطر گسترش شهرها در پیرامون گسل های زمین لرزه ای (مطالعه موردی: حوضه های شمال تبریز)
نویسندگان
چکیده
شهر تبریز یکی از چهار شهر بزرگ ایران و بزرگترین پایگاه جمعیتی منطقه شمال غرب کشور می باشد. این شهر روی یک گسل فعال تکتونیکی قرار دارد. لرزه خیزی این منطقه از همگرایی پوسته های قاره ای عربستان و اوراسیا ناشی می شود. نتیجه این حرکات وقوع زمین لرزه های بزرگ تا متوسط است. بطوری که شهرهای مستقردر این منطقه (مانند شهر تبریز) بارها بوسیله زمین-لرزه های قوی ویران شده اند. این پژوهش سعی دارد ضمن مرور وضعیت لرزه خیزی و سایزموتکتونیکی منطقه، به ارزیابی تکتونیک فعال با استفاده از شاخص های ژئومورفیک در حوضه های زهکشی ورکش چای، گماناب چای و نهندچای که در شمال شهر تبریز قرار دارند، بپردازد و خطر گسترش شهر را در پیرامون گسل های زمین لرزه ای (مانند گسل تبریز) یادآوری نماید. برای این منظور از داده های زمین لرزه ای تاریخی و لرزه نگاری دستگاهی شمال غرب کشور استفاده شد. برای ارزیابی فعالیت های نئوتکتونیکی نیز از 6 شاخص های ژئومورفیک شامل نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن(vf)، نسبت شکل حوضه (bs)، شاخص شیب طولی رودخانه (sl)، عدم تقارن حوضه (af)، عامل تقارن توپوگرافی(t) و شاخص سینوسی رودخانه (s) استفاده شد. ارزیابی نسبی فعالیت های تکتونیکی نیز با استفاده از شاخص (iat) انجام شد. بررسی وضعیت لرزه خیزی گسل تبریز نشان می دهد که میزان لغزش راستگرد این گسل می تواند زمین لرزه های به بزرگی 3/7 – 7 ریشتر با دوره برگشت 300-250 سال را به همراه داشته باشد. نتیجه تحلیل شاخص های ژئومورفیک در حوضه های شمال تبریز، فعالیت تکتونیکی زیاد منطقه را نشان می دهد. به این ترتیب، شهر تبریز در یک منطقه مخاطره آمیزی از نظر حرکات تکتونیکی واقع شده است. این امر می بایست در مباحث برنامه ریزی و توسعه شهری و اجرای برنامه های عمرانی مورد توجه مسئولین شهری قرار گیرد.
منابع مشابه
بررسی گسلش فعال و خطر گسترش شهرها در پیرامون گسلهای زمین لرزه‌ای (مطالعه موردی: حوضه‌های شمال تبریز)
شهر تبریز یکی از چهار شهر بزرگ ایران و بزرگترین پایگاه جمعیتی منطقه شمال غرب کشور می‌باشد. این شهر روی یک گسل فعال تکتونیکی قرار دارد. لرزه‌خیزی این منطقه از همگرایی پوسته‌های قاره‌ای عربستان و اوراسیا ناشی می‌شود. نتیجه این حرکات وقوع زمین‌لرزه‌های بزرگ تا متوسط است. بطوری‌که شهرهای مستقردر این منطقه (مانند شهر تبریز) بارها بوسیله زمین-لرزه‌های قوی ویران شده‌اند. این پژوهش سعی دارد ضمن مرور وض...
متن کاملگسلش فعال در طول گسل تبریز (شمال غرب ایران)
اگرچه در طول دو قرن اخیر، فعالیت لرزه‌ای مهمی در طول گسل تبریز مشاهده نشده؛ اما بررسی‌های صحرایی نشان‌دهندۀ گسلش فعال در طول این گسل است. بر اساس شواهد صحرایی، در طول این گسل عوارض متعدد زمین‌ریختی مرتبط با گسلش فعال دیده می‌شود که احتمال رخداد زمین‌لرزه‌ای مخرب توسط این گسل در آینده دور از انتظار نیست. گسل تبریز از 2 قطعۀ اصلی تشکیل شده است. این گسل در طول خود دارای هندسۀ یکسانی نبوده و بر اسا...
متن کاملمطالعه لرزه زمین ساختی گسل تبریز
گسل تبریز در شمال غرب ایران، از ساخت‌های زمین‌شناسی مهم کشور می‌باشد که در طول تاریخ زلزله‌های مخربی در اطراف آن به وقوع پیوسته است. هدف از این نوشتار، مطالعه فعالیت لرزه زمین ساختی گسل تبریز بوده است. روش کار، شامل ترسیم تعداد 23 مقطع عرضی عمود بر گسل فوق‌الذکر، در فاصلة تبریز تا بستان‌آباد برای به دست آوردن مقادیر درصد مسطح شدگی پیشانی کوهستان، پیچ و خم پیشانی کوهستان و نسبت پهنای کف دره به ع...
متن کاملمدیریت بحران در ارتباط با خطر گسلش و زمین لرزه (مطالعه موردی منطقه دشت سیلاخور)
مقدمه: زلزله به عنوان پدیده‌ای طبیعی، پیوسته در طول تاریخ باعث خرابی‌ها و از بین رفتن جان انسان‌‌های زیادی شده است. برنامه‌ریزی مناسب جهت پیشگیری یا کاهش آثار مخرب این پدیده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و شناسایی و پیش‌بینی نحوه عمل و نوع تاثیرگذاری آن به مدیران کمک می‌کند تا به نوشتن سناریوهای دقیق‌تری از روند بحران و نیز کنترل آن اقدام نمایند و در نتیجه سرعت عملکرد خود را در مهار بحران در ح...
متن کاملمطالعه لرزه زمین ساختی گسل تبریز
گسل تبریز در شمال غرب ایران، از ساخت های زمین شناسی مهم کشور می باشد که در طول تاریخ زلزله های مخربی در اطراف آن به وقوع پیوسته است. هدف از این نوشتار، مطالعه فعالیت لرزه زمین ساختی گسل تبریز بوده است. روش کار، شامل ترسیم تعداد 23 مقطع عرضی عمود بر گسل فوق الذکر، در فاصلة تبریز تا بستان آباد برای به دست آوردن مقادیر درصد مسطح شدگی پیشانی کوهستان، پیچ و خم پیشانی کوهستان و نسبت پهنای کف دره به ع...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
جغرافیا و برنامه ریزی محیطیجلد ۲۵، شماره ۳، صفحات ۱-۲۰
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023